E) GERİ DÖNÜŞÜNE GÖRE
Tersinir Olmayan Tepkime
Girenlerin tamamen ürüne dönüştüğü tepkimelerdir.Organik maddelerin yanması, çökelme, kuvvetli asit ve bazların nötrleşmesi böyle tepkimelerdir.Tek yönlü olarak gösterilirler.
C 2 H 5 OH + 3O 2
2CO 2 + 3H 2 O
Tersinir Tekime
Ürünlerin kendi aralarında etkileşip girenleri oluşturduğu tepkimelerdir. Çift yönlü olarak gösterilirler.
CO 2 (g) + H 2 (g) « CO (g) + H 2 O (g)
F)VERİMLERİNE GÖRE:
Artansız Tepkime
Tepkimeye giren maddelerin tümü tamamen tükenir.
Tüm Verimler Gerçekleşen Tepkime
Tepkimeye giren maddelerin en az biri tamamen tükenir.Böyle tepkimelerde tepkimeye giren maddelerden ortamda daha düşük oranda bulunan tamamen tükenir.Artansız tepkimeler tam verimle gerçekleşen tepkimelerdir.
Düşük Verimle Gerçekleşen Tepkime
Tepkimeye giren maddelerin hepsinden artar.
TEPKİME DENKLEMLERİNİN DENKLEŞTİRİLMESİ
Kimyasal tepkimelerin sembol ve formüllerle gösterilmesine tepkime denklemleri denir.Atomların türü ve sayısı korunduğundan, denklemin iki tarafındaki elementlerin eşitlenmesi için maddelerin başında gerekli katsayılar bulunmalıdır.
Örn; C 3 H 8 gazı O 2 ile yanarak CO 2 ile H 2 O oluşturur.Tepkimede yer alan maddelerin en küçük tamsayılarla denkleştirilmesi sonucunda O 2 ’nin katsayısı ne olur?
C3H8 + O2
CO2 + H2O
tepkimesinde tepkimeye giren C3H8’i 1 mol alırsak:
C sayılarının eşit olması için CO2’nin başına 3 katsayısı getirilir.
H sayılarının eşit olması için H2O’nun başına 4 katsayısı getirilir.
Bu durumda ürünlerde 10 mol O atomu bulunduğuna göre, tepkimeye giren O2’nin de 5 mol olması gerekir.
O halde tepkimenin denkleşmiş hali:
C3H8 + 5O2
3CO2 + 4H2O şeklindedir.